Historia Spóroka | Geschichte von Carmerau | dzwonnica | Glockenturm

Jako że w 2023 Spórok/Carmerau będzie obchodził 250-lecie założenia, rozpoczynamy cykl artykułów o tej kolonii fryderycjańskiej z 1773 roku.

Da Carmerau 2023 sein 250jähriges Gründungsjubiläum feiern wird, werden hier Artikel zur Geschichte dieser friderizianischen Siedlung veröffentlicht. (Deutsche Version siehe unten).

Poniższy wpis pochodzi z kroniki szkoły w Spóroku odnalezionej w archiwum w Opolu.

„Dzwonnica

W roku 1864 wybudowano murowaną dzwonnicę. Do tego celu wykorzystano:

Dzwonnica z dobudowaną kapliczką.

– 9 klaftrów kamieni wapiennych z Rozmierki za 6 talarów wraz z transportem za 18 talarów 5 groszy – razem 24 tlr 5 gr

– 600 szt. cegieł z Dobrodzienia i 300 ze Strzelec łącznie z transportem – 11 rtl 21 gr

– 1000 cegieł łamanych z Kolonowskiego z transportem – 4 rtl

– 18 korców wapna z Opola 2 rtl 12 gr (transport 1 rtl 6 gr) 15 korców z Tarnowa 2 ¼ rtl (transport 1 ¼ rtl) – 7 rtl 13 gr

– za gaszenie powyższego 29 gr

– 4 pnie 3 rtl 16 gr  (transport 20 gr) 4 deski 1 rtl 4 gr 15 korców gontów 4 rtl – 9 rtl 10 gr

– murarz zgodnie z kontraktem – 16 rtl

– cieśle zgodnie z kontraktem – 7 rtl 10 gr

– kowal – 3 rtl 27 gr  6 pf

– za kamienie polne do gruntu i różnorakie drewno – 1 rtl 10 gr

Sołtysowi Jarząbek za podróż w celu zakupu cegieł, drewna itp – 2 rtl 20 gr

Suma 88 rtl 25 gr 6 pf

(1 talar to dziś 30 Eur, więc koszt całkowity to 2.640 eur. Roczne wynagrodzenie nauczyciela wtedy wynosiło w tym czasie w Spóroku 20 talarów a w Kadłubie 28.)

Koszty poniósł Carmerau królewski 31 rtl 5 gr, Carmerau hrabiowski: 57 rtl 20 gr 6 pf.

Dzwon kupiono w styczniu 1857 za 43 rtl w Gnadenfeld (Pawłowiczki). Ważył 87 funty wg. starych miar, na boku miał obraz naszego Pana na krzyżu, pod obrazem napis „Jesus unsere Zuversicht“ (Jezus moją nadzieją) a na drugiej stronie rok 1856. Stary i bardzo mały dzwon sprzedano do Nowej Schodni za 10 rtl.

Hałupnik i sołtys Mathus Jarząbek z Carmerau hrabiowskiego był inicjatorem i kierownikiem budowy dzwonnicy. Usłyszał nie jedno gorzkie słowo od co niektórych mieszkańców obu wiosek zarówno na początku jak i podczas budowy. Bez jego starań, dzwonnica by nie powstała. Sołtys Mathus Jarząbek zmarł 25.10.1866.”   

Tradycja głosi, że dzwon kupili mieszkańcy Spóroka, którzy wyjechali do Stanów Zjednoczonych. Archiwa amerykańskie podają, że ze Spóroka wyjechały do USA w styczniu 1855 dwie rodziny: Lorenz Bock z rodziną oraz Mathies Knappik z rodziną, prawdopodobnie oni byli fundatorami?

Powyżej Lorenz Bock z żoną Marianną Knappik w USA, źródło: ancestry.de

Poniżej lista pasażerów parowca Archimedes z Bockami, Knappikami ze Spóroka oraz Klabisch i Wiorra ze Staniszcz.

Glockenturm

Im Jahre 1864 wurde der Glockenthurm massiv aufgebaut. Es wurden dazu verwendet

9 Klafter Kalksteine aus Rozmierka 6 Reichstaler und Ausfuhr 18 Reichsthaler 5 Groschen – 24 rtl 5 gr 

600 Stück Mauerziegeln aus Guttentag und 300 aus Gr. Strehlitz incl. Ausfuhr – 11 rtl 21 gr

1000 Stück Bruchziegeln aus Colonowska und Ausfuhr – 4 rtl 

18 Scheffel Kalk aus Oppeln 2 rtl 12 gr /: Ausfuhr 1 rtl 6 gr :/ 15 Scheffel aus Tarnau 2 ¼ rtl /:Ausfuhr 1 ¼ rtl:/        – 7 rtl 13 gr

Für Löschen desselben 29 gr

4 Stämme 3 rtl 16 gr  /: Ausfuhr 20 gr :/ 4 Bretter 1 rtl 4 gr 15 Schock Schindeln 4 rtl – 9 rtl 10 gr

Den Maurer laut Contrakt – 16 rtl

Den Zimmerleuten laut Contrakt – 7 rtl 10 gr

Dem Schmiede – 3 rtl 27 gr  6 pf

Für Feldsteine in den Grund und diverse Hölzer – 1 rtl 10 gr

Dem Scholzen Jarząbek für Wege zum Ankauf der Steine, Ziegeln, des Holzes ect       – 2 rtl 20 gr

Summa 88 rtl 25 gr 6 pf

Zu diese Kosten trug Carmerau Köngl. bei: 31 rtl 5 gr, Carmerau Gräfl.: 57 rtl 20 gr 6 pf.

Die Glocke wurde im Januar 1857 für 43 rtl in Gnadenfeld gekauft. Sie wiegt 87 Pfund altes Gewicht und hat auf der einen Seite das Bild unseres Herrn am Kreuze und darunter die Worte: „Jesus unsere Zuversicht“ und auf der anderen Seite die Jahreszahl 1856. Die alte sehr kleine Glocke ist nach Neu Schodnia für 10 rtl verkauft worden.

Der Häusler und Scholze  Jarząbek zu Gräfl. Carmerau war der Anreger und Leiter des Glockenturmbaus. Er hat so manches bitteres Wort von einzelnen Einsaßen der beiden Gemeinden sowohl vor Beginn des Baues sowie auch während desselben hören müssen. Ohne sein Bemühen wäre der Bau nicht zu Stande gekommen. Der Scholze Mathus Jarząbek starb 25.1.1866.

Eintrag in der Schulchronik von Carmerau:

Reklama

Skomentuj

Wprowadź swoje dane lub kliknij jedną z tych ikon, aby się zalogować:

Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie z Twittera

Komentujesz korzystając z konta Twitter. Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. Wyloguj /  Zmień )

Połączenie z %s

%d blogerów lubi to: