Jak Pan na Grodzisku sprzedał karczmę kadlubską Dorothei Kolodziejczyk w 1708 roku

Że nasza karczma jest stara, to wiemy. Jednakże znalezisko w Archiwum Państwowym w Opolu odkryło historię ponad 300 letnią. W aktach gruntowych karczmy znajduje się bowiem tłumaczenie aktu sprzedaży karczmy z 1708 roku.

Oryginalny dokument został sporządzony w 1708 roku na zamku w Toszku w języku morawsko-czeskim, a w roku 1847 przetłumaczony przez sekretarza sądu w Bolatitz, pana Zimirskiego. A to jako dowód w sporze ówczesnego (1847) właściciela Johanna Kalka o prawa do wyrobku drewna z pańskiego lasu.

Oto więc tłumaczenie z języka niemieckiego na polski, tłumaczenia z języka morawsko-czeskiego na niemiecki.

***

Poświadczona kopia

Oryginał sporządzony w języku morawsko-czeskim znajduje się w księdze gruntowej majątku Rozmierka, Rozmierz, Szymiszów

Tłumaczenie przysięgłe sporządzone w Bolatitz 28 lutego 1847 roku przez sekretarza sądu Zimirskiego 

Sprawiedliwość dla Dorothei Kolodziejczyk na karczmie w Kadlubie.

Ja, Johann Heinirich von Peterswald, wolny pan Peterswadu i właściciel majątków na twierdzy Buchlow, Zierawycz i Mostneitz w Margrabstwie Moraw, jak również w Księstwie Opolskim na Toszku, Pyskowicach i Grodzisku, oznajmiam moim spadkobiercom i potomnym, i gdzie tylko będzie to konieczne, że na mocy niniejszego listu i na wniosek obecnie nie będącej mą poddaną Dorothei Kolodziejczyk, jej samej i jej potomkom sprzedaję na wsze czasy należącą do majątku kadłubską karczmę wraz z siedzibą i przynależnym wyposażeniem, wraz polami, a to obok pola należącego do majątku koło drogi pieszej do Grodziska dwa pola, jedno pole na Banowskym koło pola łowczego, pod Zrazem w Dambniku dwa pola, także małą Niwę położoną przy polu górnym i polu należącym do majątku i Niwie Kaczmarzonkowej, a także wraz z łąkami poniżej Zrzaźu i obok pola należącego do majątku, dwie łąki obok Palischczek i jedną przy Cziantke, jedna koło łowczego na Banowskym, za sumę w gotówce 60 florenów, każdy po 60 krajcarów i każdy krajcar po 6 hellerów liczony, z poniższym warunkiem, że właściciele i posiadacze karczmy co roku w terminie na św. Michała zamiast czynszu, sześć talarów śląskich liczonych po 72 krajcarów odprowadzą do mojej renty, i będą zobowiązani do serwowania pańskiego piwa i wódki, które sami muszą sobie przywieźć.

Muszą także w celu serwowania napojów pańskich sami zakupić kwarty (naczynie do picia piwa, ok. 0,7l), dzbany i światło.

Jeżeli właścicielka serwować będzie inne napoje niż z majątku pańskiego, podlega karze zgodnie z urbarzem w wysokości 2 florenów.

Ma być ona zwolniona także na wsze czasy z wszelakiej pańszczyzny, także pańszczyzny z zaprzęgiem. Zezwala się także jej na wsze czasy na pobranie i przywiezienie drewna z moich lasów w celu budowy stodoły i innych koniecznych budowli, w okresie 10 lat nieodpłatnie a po upływie tego terminu za opłatą, oraz nieodpłatnie zbieranie drewna leżącego z moich lasów przeznaczonego na opał.

Jednakże wszelkie inne podatki, lenna cesarskie i inne zwyczajne zobowiązania musi spełniać jak każdy zagrodnik, przejmować zobowiązania w związku z przemarszem wojsk i zakwaterowaniem jak zwyczajny zagrodnik.

Mocą niniejszego listu posiada ona prawo bez uszczerbku prawa dominialnego i opłaty laudemialnej do sprzedaży, zamiany, zastawu, darowizny, przepisania tejże karczmy, i rozporządzania nią jak swoją własnością.

Moim własnoręcznym podpisem i odciskiem mojej pieczęci potwierdzam nienaruszalność powyższej umowy, do której mam się stosować ja i moi spadkobiercy i potomkowie oraz przyszli właściciele Grodziska – oraz zarządzam niniejszym, że chcę, aby moja wola wykonana była tak a nie inaczej.

Tak spisano na zamku w Toszku dnia 12 lipca 1708 roku.

Pieczęć i podpis

Johann Heinrich von Peterswald

***

Rodzina Kolodziejczyk jest przez jakiś czas jeszcze właścicielem karczmy, co potwierdza kataster karoliński dla Kadłuba z roku 1723. Późnej trafia w ręce rodziny Kalka, następnie Adamietz, a w roku 1900 kupuje ją Thomas Mross.

Poniżej kataster karoliński dla Kadluba (Archiwum we Wrocławiu). Właścicielem jest Gregor Kolodzieyczik.

Joanna Ania Mrohs

Transkrypcja dokumentu

Copia vidimata

Das mährisch-böhmische Original befindet sich Fol. 17 18 und 19 des Rustikal Grundbuchs der Herrschaft Groß Klein Rosmirka, Schimischow

Übersetzung

Gerichtigkeit, der Dorothea Kolodziejczyk auf der Kretscham

zu Kadlub erhielt.

Ich Johann Heinrich von Peterswald Freiherr von Peters

wald und Grundherr auf Burg Buchlow, Zierawycz und

Phen Mostenitz in Marggrafthum Maehren gelegen,

wie auch im Fürstenthum Oppeln auf Tost, Peiskretscham

und Grodisko, thue mit meinem Erben nur Nach¬

kommen, da wo dies etwa nöthig werden sollte, kraft

dieses Briefes hiermit kund, daß ich auf das angebrachte

Gesuch der zur Zeit nicht unterthanen Dorothea Kolodziejczyk, ihr und ihren Nachkommen meinen Kradl¬

ber herrschaftlichen Kretscham nebst dem Sitz und ande¬

rem zu demselben von Wraltensher gehörendem

Zubehor, als dem Acker, dessen neben dem Herrschaft¬

licher Acker bei dem Fußwege nach Grodisko zwei

Gewende, auf dem Banowskyschen bei dem Acker

des Jägers ein Gewende, und unterhalb Zraz im

Dambnik zwei Gewende sich befieden, desgleichen

die kleine Niwa, welche bei dem Obenfelde nur

bei der Herrschaftlichen und Kaczmarzonkyschen

Niwa gelegen ist, ferner mit den Wiesen, derer uter

halb Zrzaź bei der herrschaftlichen und bei der

Palischczek zweie und eine bei der des Cziantke

aus der des Jägers auf dem Banowskyschen (Feld

theil) belegen sind, für die baare Summe vor sechszig

Floren, jeden zu 60 Xr und der Xr zu 6. Hellern gerech

net, mit dem nachstehen den Onus für ewige Zeige

verkauft habe, nehmlich daß die Inhaben und Posseso

dieses Kretschams alljärlich Termino St. Michaeli anstatt

Zins Sechs Thaler schlesisch jeden zu 72 Xr gerechnet

in meine Renten abzuführen, das Bier, den Brandwein

wie auch alles andere herrschaftliche Getränk aus

Auschänken und sich dasselbe selbst anzufahren verbunden

und verpflichtet sein sollen. Dieselben sollen aber für  

den Ausschank dieser herrschaftlichen Getränke das

dreißigeste Quart jetzt und künftig hin pasirt erhalten, woraus sie sich je doch die Quarte (Auschankge

fässen, Kannen und das Licht selbst schaffen müsten

Fals dieselbe (Besitzerin) aber ohne herrschaftliches

Getränken betroffen werden sollte, so verfällt sie in de

in Urbario ausgesetze Strafe von 2 Floren. Diese  

soll auch von allen erdenklichen Roboten und Fuhrdien

sten für ewige Zeiten befreit bleiben. Derselbe

wird hiermit semel pro sempor erlaubet, zum Aufbau

der Scheune und zu anderen nöthigen Bauten

das erforderliche Holz intra Decennium unert

geltlich, – nach Verlauf dieses Termins gegen Bezalung,

zur Feuerung aber für künftige und ewige Zeiten

das liegende Holz aus meinen Waldungen unentgelt¬

lich zu entnehmen und sich anzufahren. – die abga¬

be, Anlagen und die andere alleartigen Kaiserlehen, Landes- und gewöhnlichen Verpflichtungen müssen

gleich einem Gärtner geleistet, die Durchmärsche

und Einquartirungen ebenfalls gleich den an¬

deren Gärtnern übernommen werden. Und

somit wird dieselbe Kraft diese Briefes das Recht

und die Befugniß haben, diesen Kretscham, wem sie nur immer will salvo tamen jure Dominu,

der Laudemial Gelder ohne Schaden zu verkaufen,

zu vertauschen, zu verpfänden, zu verschenken, zu

vermachen, undendlich damit so wie mit ihrem Eigen¬

thume zu schalten und zu walten. – Daß ich sowie

meine Erben und Nachkommen und die künftigen

Herrn von Grodisko diest alles unverbruchlich

zu halten und uns hiernach zu richten haben, sol¬

ches bekräftige ich mit meiner eigenhändigen

Unterschrift und durch Beidrueckung meines

angestammten Innsiegels, – und verordne

ich hiermit, daß ich es so und nicht anders ge¬

halten haben will

So gegeben auf dem Schlose tost den 12ten Juli 1708.

L.S. Johann Henrich v. Peterswald